Cẩm nang đi Đền Sòng Sơn linh thiêng bậc nhất xứ Thanh

đền sòng sơn

Đền Sòng hay đền sòng sơn là một trong những địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng nhất xứ Thanh. Đền Sòng thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh – nơi Mẫu hiển Thánh. Trong bài viết dưới đây của chúng tôi Lead Travel về đền sòng sơn sẽ giúp bạn có được những hành trang trọn vẹn nhất cho chuyến du lịch sắp tới.

Dân gian xưa có câu:

“Nhất vui là Hội Phủ Giày
Vui là vui vậy, chẳng tày Sòng Sơn”

Vậy đền sòng sơn có gì đặc biệt?

Địa chỉ đền sòng sơn ở đâu?

Nhiều ngôi đền – chùa ở Việt Nam thờ Mẫu Liễu Hạnh, thế nhưng địa điểm cho là linh thiêng nhất phải kể đến đền Sòng Sơn xứ Thanh.

Đền Sòng Sơn hay Sùng Sơn, đền Sùng đều là tên gọi của ngôi đền nằm ở làng Cổ Đam, xã Hà Dương, huyện Hà Trung, phủ Tống Sơn (nay thuộc phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, Thanh Hóa).

đền sòng sơn
đường đi đền sòng sơn

Di chuyển đến Đền Sòng

Di chuyển bằng ô tô từ Hà Nội , du khách có thể chọn di chuyển theo đường cao tốc Hà Nội – Ninh Bình, sau đó di chuyển tiếp theo đường quốc lộ 1A (qua thành phố Tam Điệp, Ninh Bình) là đến thị xã Bỉm Sơn xứ Thanh.

Nếu chọn di chuyển bằng xe máy, từ Hà Nội, du khách di chuyển từ Giải Phóng – quốc lộ 1 cũ qua Hà Nam – Ninh Bình để đến Thanh Hóa.

Khoảng cách từ trung tâm Hà Nội – đền Sòng không quá xa, du khách có thể chọn đi về trong ngày.

Đền Sòng thờ ai?

Thánh Mẫu Liễu Hạnh
Thánh Mẫu Liễu Hạnh

Tương truyền, Thánh Mẫu Liễu Hạnh vốn là Tiên Chúa Quỳnh Nương con gái của Ngọc Hoàng Thượng Đế, vì có lỗi đánh rơi chén ngọc, bị trích giáng xuống trần gian đầu thai làm con gái nhà ông Lê Tự Thắng ở làng an Thái, Vân Cát, huyện Thiên Bản nay là Vụ Bản Nam Định.
Hết hạn trích giáng, Tiên Thánh về trời. Sau lại được Vua Cha Ngọc Hoàng thương tình cho giáng hạ xuống trần gian. Sẵn có phép màu biến hóa, Tiên Thánh đã gia ân cứu giúp dân lành, trừng phạt kẻ ác.

Đã từng làm đạo thơ văn với Trạng Bùng – Phùng Khắc Khoan ở tây Hồ, đã có công phù trợ cho vua Lê đánh thắng quân Chiêm Thành Ai Lao.
Tiên Thánh được triều đình phong sắc: Mã Hoàng Công Chúa; Chế Thánh Hòa Diệu Đại Vương. Được nhân dân khắp nơi lập đền tôn thờ, hương khói.

Trong hệ thống đền thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh thì uy nghi và linh thiêng nhất vẫn là Đền Sòng Sơn – Nơi Tiên Chúa Liễu Hạnh Hiển Thánh.

Theo “Truyền kỳ Tân Phả” của Đoàn Thị Điểm (1705 – 1748) thì nàng có tên tuổi, quê quán hẳn hoi. Tuy là tiên chúa song về bản chất, hình tượng Liễu Hạnh là người phụ nữ bình thường như mọi người phụ nữ khác. Đó là người con gái nết na, đoan trang, phúc hậu. Nàng là vợ thảo hiền, chung thủy, sống trong hạnh phúc lứa đôi, vẹn nghĩa, trọn tình. Là người mẹ thì yêu thương con hết mực.

Khi phải về trời nàng vẫn lưu luyến cuộc đời trần tục thế gian. Trở thành tiên chúa nàng vượt lên mọi ràng buộc của lễ giáo phong kiến. Liễu Hạnh thực sự có một cá tính mạnh mẽ. Hình ảnh tiên chúa phải chăng là thể hiện lý tưởng ước mơ giải phóng phụ nữ Việt Nam. Nàng đi mây về gió.

Nàng giao du rộng rãi, mở quán bán hàng, xướng họa với các tao nhân mặc khách, làm cho họ kinh ngạc và khâm phục, như cuộc gặp gỡ ly kỳ giữa Quan chánh sứ Phùng Khắc Khoan ở Lạng sơn, với Trạng Bùng và cử nhân họ Lý, họ Ngô ở Hồ Tây Thăng long.

3 lần Giáng của Thánh Mẫu Liễu Hạnh

đền sòng sơn
đền sòng sơn ở Thanh Hóa

Liễu Hạnh công chúa là tiên nữ giáng trần lần thứ nhất tại làng An Thái, xã Vân Cát, huyện Thiên Bản (nay thuộc huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định) vào năm Thiên Hựu – đời vua Lê Anh Tông (1557). Rồi nàng lại về trời sau 21 năm ở trần gian.

Nàng giáng trần lần thứ 2 vào ngày kỵ thứ 2 của nàng – cũng ở làng An Thái, sau đó lại biến mất.

Nàng giáng trần lần thứ 3 cùng với hai thị nữ là Quế Nương và Thị Nương tại Phố Cát (Thạch Thành – Thanh Hóa) vào thời vua Lê Huyền Tông (1663 – 1671) và hiển thánh tại Sùng Sơn.

Đền Sòng Sơn là một trong những nơi thờ tự chính của Thánh Mẫu.

Tham Khảo 

>>>Tour du lịch Sầm Sơn 3 ngày 2 đêm Giá rẻ chỉ từ 1.100.000đ

Kiến trúc đền Sòng Sơn

đền Sòng Sơn Thanh Hóa
đền Sòng Sơn Thanh Hóa

Theo ghi chép đền sòng sơn được dựng vào thời Cảnh Hưng triều Lê Hiến Tôn (1740-1786) ngay tại nơi Chúa Liễu Hạnh tái hiện xuống trần”.

Đền Sòng Sơn hiện nay được xây dựng theo kiến trúc kết hợp giữa kiểu dáng thời Lê trung hưng và thời Nguyễn mang đậm nét truyền thống đình, đền Việt Nam.

Du khách qua cổng tam quan cao, đẹp cấu trúc hình mái diêm với 3 cửa: Cửa bên tả gọi là cửa Giới, vào qua cửa này được Thánh Mẫu ban dạy những điều giới Phật, nên làm điều thiện, tránh làm điều ác. Cửa bên hữu là cửa Định, qua cửa này được Thánh Mẫu giúp cho tĩnh tâm, thanh lọc mọi điều phàm tục. Cửa giữa là cửa Tuệ, qua cửa này mọi người được Thánh Mẫu ban cho sự sáng suốt, trí tuệ, mọi việc hanh thông.

Phía trước sân đền, dưới bóng cây bồ đề và ngọc lan xanh tươi, thơm ngát là tượng Phật bà Quan thế Âm Bồ Tát – Người đã yêu cầu triều đình Lê, Trịnh trả lại tự do cho chúa Liễu trong trận Sùng Sơn đại chiến với Pháp sư Tiền Quan Thánh. 

Cấu trúc đền sòng sơn với 3 cung liên tiếp. Cột của các gian cung thờ to gần nửa thước, đá tảng kê cao 6 tấc, được thợ đá làng Nhồi (Đông Sơn, Thanh Hoá) đục đẽo, tạo dáng lục lăng có nhiều hoa văn đẹp. Trên các cột có nhiều câu đối nói về sự hiển linh và công đức của Thánh Mẫu Liễu Hạnh, ca ngợi cảnh đẹp của Sòng Sơn, Phía trên giữa các gian thờ đều được trang trí các cửa võng sơn son, thếp vàng.

Cung tiền đường, là cung thờ Hội đồng Thánh quan, Mẫu Cửu Trùng, các Ông  Quan Hoàng, đồng thời phối thờ Đức Thánh Trần – Hưng Đạo Đại Vương.

Cung Trung đường là cung thờ Ngọc Hoàng thượng đế – vua cha của tiên chúa Liễu Hạnh và Ngũ vị vương quan là những Thánh Cô, Thánh Cậu của Tiên chúa Liễu Hạnh. Hình thức bài trí ban thờ trong cung này thể hiện nét văn hoá phụng thờ gia tộc truyền thống Việt Nam.

Cung Cấm Đền Sòng 

Qua cung trung đường là hậu cung chính tẩm (cung Cấm thâm nghiêm). Cửa ra, vào cung Cấm ít khi được mở, trừ những ngày lễ rước Thánh Mẫu vào tháng 2 Âm lịch hàng năm. Ngày thường, con nhang, đệ tử và khách thập phương chỉ được đứng bên ngoài chiêm bái.

Cung Cấm có 3 gian, được bài trí theo thức hệ Tam phủ. Không gian chính của cung Cấm được trải thảm đỏ. Gian giữa đặt khám thờ Thánh Mẫu Liễu Hạnh, trong trang phục màu đỏ lộng lẫy, dáng ngồi uy nghi mà khoan dung, độ lượng. Tay trái đặt sấp trên gối, tay phải đặt ngửa, năm ngón tay chụm lại theo thế bắt quyết. Ngồi hai bên tả, hữu Thánh Mẫu là hai tiên cô theo hầu: Bên trái là tiên cô Quế Nương trong trang phục màu xanh, bên phải là tiên cô Nhị Nương trong trang phục màu hồng. Đây là hai tiên nữ được Ngọc Hoàng thượng đế phái xuống hầu cận tiên chúa Liễu Hạnh và cũng là hai người giúp cho người trần được ngưỡng giao với tiên Chúa.

Trong gian giữa chính tẩm phía trên linh tượng Thánh Mẫu, có bức đại tự sơn son thếp vàng, với bốn mỹ tự “Mẫu Nghi Thiên Hạ (Người Mẹ mẫu mực của muôn dân).

Gian bên trái là ban phụng thờ Mẫu Thoải (Mẫu cai quản sông nước) trong trang phục màu vàng, yếm trắng.

Gian bên phải là ban thờ Mẫu Thượng Ngàn (Mẫu cai quản núi rừng) trong trang phục màu vàng, yếm đỏ.

Trong các cung thờ có nhiều bức hoành phi, câu đối, đại tự với nội dung suy tôn, ngợi ca công đức, sự linh thiêng của Thánh Mẫu và cảnh đẹp của Sòng Sơn.

Sau khi thành kính dâng hương trước Thánh Mẫu, khách thập phương đi qua cầu đá sang gò đất hình tròn trước đền có tên là gò Ngọc. Trên gò Ngọc có lầu vọng Ngư bát giác, không gian thoáng đãng để du khách ngắm cảnh mây trời, non nước. Trước lầu vọng Ngư, là một hồ nước trong xanh không bao giờ vơi cạn. Hai nhánh suối nhỏ lượn chảy ôm lấy gò Ngọc rồi hợp chảy về suối Chín giếng, tạo nên hình thế “Long hạm phàn Ngọc” (Miệng Rồng ngậm Ngọc).

lễ hội đền Sòng Sơn
lễ hội đền Sòng Sơn

Lễ hội ở Đền Sòng

Ngày 26/2 Âm lịch hàng năm được coi là ngày hiển linh, hiển thánh của Thánh Mẫu Liễu Hạnh, là ngày lễ chính diễn ra lễ hội đền Sòng. Tuy nhiên, ngay từ những ngày đầu năm, du khách thập phương đã về đền sòng sơn vãn cảnh, cầu may một năm Bình An – Sức Khỏe – Tài Lộc cho gia đình.

Bạn có muốn chuyến du lịch thoải mái mà không cần lo lắng về phương tiện đi lại, lịch trình tham quan? Tham khảo ngay CÁC TOUR DU LỊCH THANH HÓA TRỌN GÓI hoặc liên hệ Hotline 0989 552 520 – 0904 708 218 để được tư vấn những thông tin mới và chính xác nhất nhé.

Chúc bạn có kì nghỉ trọn vẹn bên gia đình và bạn bè!